DEMOKRASİN KADAR KONUŞ!

Demokrasi basit tanımıyla halkın egemenliği temeline dayanan bir yönetim biçimidir.

Demokrasi; toplumdaki siyasi, ekonomik, dini, kültürel, etnik, yasal eşitlik konularında öne çıkan bir anlayıştır. Yasal eşitlik, özgürlük ve hukukun üstünlüğü demokrasinin en önemli unsurlarıdır. Demokrasi tanım olarak –halk iradesinden çok- halk idaresi anlamındadır.

Tek kişinin idaresi olan monarşi, bir grubun-zümrenin idaresi olan oligarşi gibi otoriter yönetim biçimleri, demokrasi ilkelerine ve anlayışına aykırıdır. Çünkü demokrasiyi demokrasi yapan temel ilkelerin hiçbiri bu tarz yönetimlerde uygulanamaz.

Bir ülkede demokrasinin varlığı–tüm kurum ve kurallarıyla hayata geçirilmesi ifadesiyle savunulan- temel ilkelerin uygulanabilir olması ve hayata geçmiş olma düzeyiyle anlaşılabilir.

Bu ilkelerden her hangi birinin tartışılır düzeyde olduğu ülkelerde sağlıklı bir demokratik düzenin kurulduğundan söz edilemez.

Bu ilkeler ise şöyle;

Milli Egemenlik; Yönetme yetkisi halktadır. Halk salt seçimlerde oy verip temsilcilerini seçerek değil, aynı zamanda, halk adına yapılan yasaların karar alma sürecinde özellikle baskı gruplarıyla görüş, öneri, eylem ve itirazlarıyla belirleyici-yönlendirici olarak da yönetme yetkisini kullanır. Bu gruplar muhalefet partileri, odalar, sendikalar, sivil toplum örgütleri gibi yapılarla sayısal etkinlik oluştururlar.

Seçme ve seçilme hakkı; Demokrasilerde yönetim, açık, şeffaf ve eşitlikçi şartların sağlandığı seçimlerle belirlenir.

Katılım; Milli egemenlik ilkesinin unsurlarının etkin biçimde kullanılmasını ifade eder. Yurttaşlar, seçme ve seçilme haklarıyla yönetme iradesini yansıtır, sivil toplum örgütü gibi yapılarla da bu hakların takipçiliğini yapar.

Özgürlük; Özgürlük, bireyin bir başka bireyin, bir grubun bir başka grubun haklarını ihlal etmemek kaydıyla istediğini yapabilmesini ifade eder. Özgürlük ile serbestiyet-herşeyi yapabilme serbestliği birbiriyle karıştırılmaktadır. Özgürlük temel ilkeler çerçevesinde başkalarının haklarına ve hak alanlarına müdahale edilmemesi, hak sınırlarının korunması anlamındadır. Serbestlik ise sınırsızdır. Serbestliğin genel kabul gördüğü toplumlara kaos hakim olur.

Eşitlik; Eşitlik, hakların kullanılmasında ayrım yapılmamasıdır. Demokraside eşitlik, yasalar önünde eşitliktir. Yasalar herkese aynı biçimde uygulanır; herhangi bir kişiye, aileye, zümreye ayrıcalık tanınmaz.

Çoğulculuk; Demokraside her görüşe, anlayışa, inanışa saygı gösterilir.

Çoğunluk; Demokraside çoğunluk ilkesi aranır. Seçimlerde çoğunluğu elde eden parti veya koalisyonlarla partiler iktidar olur. Diğer partiler de muhalefeti oluşturur. Ancak elde edilmiş bu çoğunluk sonsuz ve sınırsız yetki vermez.

Hoşgörü; Demokrasi hoşgörü rejimidir. Farklılıklar ve farklı unsurlar demokraside birbirlerine tahammül etmeyi, birbirleriyle uzlaşmayı öğrenirler.

Hukuk Devleti; Hukuk Devleti, yurttaşlarına hukuk güvenliği sağlayan devlettir. Hukuk devletinde yargı bağımsızdır, hiçbir kişi veya gruptan talimat almaz, etkisi altında kalmaz. Yönetimin yaptığı bütün işler yargı denetimine açıktır. Tüm vatandaşlar kanun önünde eşittir. Demokrasilerde hukukun üstünlüğü ilkesi benimsenir. Yönetme yetkisi, kalıcı veya bir süreliğine de olsa hiçbir kimse ya da grubun tekelinde değildir.

Kuvvetler Ayrılığı; Demokrasilerde kuvvetler ayrılığı ilkesi uygulanır. Kuvvetler ayrılığı ilkesinin ihlal edildiği durumlarda, yani yasamanın, yürütmenin ve yargının tek anlayış ve irade üzerinde yönlendirilmesi durumunda yönetenlerin tekeli hakim olur ve o ülkede yukarıda sayılan hiçbir ilke gerçek anlamıyla hayata geçemez ve demokrasiden söz edilemez.

***

Yani;

Yanisi şu; Demokrasi, çağdaş bir yönetim biçimidir. Dünya kurulduğundan bugüne insanoğlunun tecrübeleriyle şekillenmiştir. Demokrasiyi en doğru ve insan odaklı yönetim biçimi haline getiren ilkeleri, ancak asırlar süren deneyimlerle oluşmuştur.

Demokrasi bilincine sahip olmak ve demokrasiye sahip çıkmak her bireyin görevidir.

Ve birey, bu görevi kullanma yetkisini yukarıda sayılan ilkeler çerçevesinde kullanır.