Temmuz 2020’de mutfak harcaması bir önceki aya göre yüzde
0.80 oranında geriledi.
Mutfaktaki yıllık artış ürün bazında yüzde 34.25
seviyesinde gerçekleşti.
Aynı dönemde mutfaktaki yıllık enflasyon ise yüzde 21.22
düzeyinde gerçekleşti.
Gıda harcamasında meydana gelen aylık yüzde 0.80’lik
düşüş aile bütçesinde bir önceki aya göre yaklaşık 23,16 TL bir rahatlama
getirdi.
Buna göre Temmuz 2020’de Zonguldak’ta yaşayan 4 kişilik
bir ailenin aylık gıda harcaması 2.427,28 TL oldu.
Temmuz 2019’da 4 kişilik bir madenci ailesinin gıda
harcaması bir önceki aya göre yüzde 0.37 oranında artmış, aynı dönem itibarıyla
yıllık artış ürün bazında yüzde 30.14 seviyesinde gerçekleşmişti.
Yaklaşık 7 ay önce Çin’de ortaya çıkan ve kısa sürede
pandemi haline gelen Covid-19 virüsünün (koronavirüs) ülkemizi de etkisine
aldığı mart-nisan-mayıs-haziran ve temmuz dönemini kapsayan 5 aylık dönemde
mutfaktaki artış ise yüzde 3.13 düzeyinde oldu.
Ocak 2020-Aralık 2020 dönemini kapsayan 2.324,00 TL
asgari ücret Temmuz 2020’de 4 kişilik ailenin sadece mutfak giderini bile
karşılamaktan uzak kalıyor.
Mutfak harcamasındaki gerilemede dikkat çeken bir diğer
husus ise vatandaşın alım gücünün yetersizliği nedeniyle piyasada yaşanan
durgunluk. Çoğu zaman siftah yapamadan kepenk kapatmak zorunda kalan esnaf ve
üretici çarklarını döndürmek için malını zararına satmak zorunda kalıyor.
Mutfak harcamasının yanı sıra ailelerin diğer zorunlu
giderleri olan, giyim, yakacak, barınma, sağlık, eğitim gibi giderleri
karşılaması düşünüldüğünde asgari ücretlinin yaşam koşulları daha net olarak
ortaya çıkıyor.
Genel Maden İşçileri Sendikası’nın her ay yaptığı bir
çalışan, bir ev hanımı eş ve 2 çocuktan oluşan çekirdek madenci ailesini
kapsayan Gıda Harcaması Araştırmasını oluşturan harcama gruplarında Temmuz 2020’de
şu değişimler gözlemlendi.
Süt ürünleri grubu; Bu grupta hemen hemen tüm ürünlerde
fiyat düşüşleri veya bir önceki aya göre sabit fiyat tespitleri yapıldı. Bu
grupta fiyatlar ortalama yüzde 1 civarında geriledi.
Et ürünleri grubu; Bu grupta, özellikle kırmızı et
ürünlerinde yüzde 3 civarında fiyat düşüşleri tespit edildi. Tüm ürünlerin
ortalama fiyatları yüzde 8 civarında geriledi.
Yine dar gelirli ailelerin en çok tükettiği ana gıda
ürünü olan beyaz et grubunda tavuk eti bir önceki aya göre yüzde 14 civarında
geriledi.
Hayvansal ürünler grubunda fiyat artışının dikkat çektiği
ana ürün ise yumurtada meydana gelen yüzde 14’lük fiyat artışı oldu. Sakatatlar
grubunda bir önceki aya göre fiyatlarda yüzde 10 civarında düşüşler tespit
edildi.
Balık ürünlerinde mevsim sonu olması nedeniyle Temmuz
ayında hesaplamaya alınmadı. Bakliyat ve Tahıllar grubu; Bu iki grupta Haziran
2020 ayında önemli fiyat değişimleri tespit edilmedi.
Haziran ayında sebze ve meyve grubunda, özellikle mevsim
ürünlerinde fiyatlar ürün bazında yüzde 50’lere varan bir fiyat düşüşleri
yaşandı. Bu grupta ortalama yüzde 9.62 oranında fiyatlar geriledi. Ürün bazında
en fazla fiyatı düşen ürün yüzde 55 düşüş oranı ile taze fasulyede ve yüzde 50
oranı ile sarımsakta gerçekleşti. En yüksek artış yüzde 10 oranı ile maydanoz
ve marul da tespit edildi.
Meyve Grubunda Haziran ayında mevsim ürünlerinde önemli
düşüşler meydana geldi. Bu grupta fiyatlar ortalama yüzde 2.79 oranında
geriledi.
Yağlar ve yağlı tohumlar grubu, şekerli ürünler,
baharatlar ve çaylar, salça ve konserve grubunda haziran ayında önemli bir
değişim görülmedi.
2020 Temmuz ayında 4 kişilik bir madenci ailesinin; gıdanın yanı sıra kira, yakacak, giyim, ulaşım, sağlık, eğitim, kültür ve eğlence gibi zorunlu harcamalarını da kapsayan asgari geçim düzeyi, diğer bir deyişle Yoksulluk Sınırı aylık 45.60 TL düşüş ile 6.614,00 TL oldu.
